رێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی وسەندیکاکان ودەسەڵاتی چوارەم

‌ئەحمەد محەمەد ئابڵاخی

یەکەم ؛ دەسەڵاتی چوارەم:ئەم ناونانە بۆ ڕۆڵی ڕاگەیاندن ، لەو ڕوانگەیەوە هاتوە کە کەناڵەکانی ڕاگەیاندن ڕۆڵی گرنگیان هەیە نەک هەر لە بواری بڵاوکردنەوەی هەواڵ وزانیاری ، بەڵکو لە بواری دروستکردنی ڕای گشتی لە سەر کێشە کۆمەڵایەتی و سیاسیەکان و وەرگرتنی هەڵوێست لە سەر سیاسەت وبریارەکانی هەر سێ دەسەڵاتەکەی تر (دەسەڵاتی یاسادانان و جێبەجێکردن ودادوەری ) وڕەخنە لێگرتنیان ،ڕونتر بڵێین وەک چاودێرێک بە سەریانەوە ،ویکیبیدیا ئەڵێ ( ئەم ناونانە بە هەڵە نراوە واتە بە هەڵە بە کاری میدیاو ڕاگەیاندن ئەوترێت دەسەڵاتی چوارەم ،چونکە لە ڕیزی ئەوان نیە بەڵکو چاودێرە و دەسگایەکی شەعبی کاریگەرە .....)1 وەک ویکیبیدیا دەڵێت دەکرێ دەسگایەکی گەل بێت و ئەو ڕۆڵە ببینێت ، بەڵام وەک ئەبینین لە کۆمەڵی ئێمەدا ئەو ناوە ( دەسگای گەل وکاریگەر ) بەسەر هەمو میدیایەکدا ناسەپێت واتە شایەنی ئەو ناوە نین ، چونکە زۆر دەسگای ڕاگەیاندنی چەواشەکار هەیە ، یا زۆر دەسگای میدیای لایەندار هەیە وەک دەسگاکانی ڕاگەیاندنی حیزبەکان کە تەنها کار بۆ حیزبەکانیان ئەکەن و نەک هەر چاودێر نین بەڵکو داکۆکیکار و پالپشتی سیاسەتی ئەوانن ،ئەگەر ئەو سیاسەتەش لەگەل ویست و ئاواتەکانی گەل یەک نەگرێتەوە ، هەروەها لە وڵاتە دیکتاتۆرەکاندا دەسگاکانی ڕاگەیاندن لە خزمەتی سەپاندنی دیکتاتۆریەتدایە ، بۆیە لەم حاڵەتانەدا ڕاگەیاندن ناوی دەسەڵاتی چوارەم یان دەسگای چاودێری گەلی پێنابڕێت ، دیارە ئەو پێناسەیە وەک لە خوارەوە مێژوەکەی ئاشکرا ئەکەین کۆنە و ئەو سەردەمە (سۆشیال میدیا) نەبوە دەنا لە کاتی ستەم وڕاپەڕینەکان و شۆڕشە میللیەکاندا فەیس بوک وتویتەر و بابەتەکانی تر  کاریگەری خۆیان هەیە بۆ هاندان و دنەکردن وخۆشکردنی بڵێسەی شۆڕشەکان ، بەڵام دەسەڵاتە سەرکوتکەرەکان پەیان بە ڕێچارەی ئەمەش بردوە و لەم کاتانەدا ئینتەرنێت لە تەواوی ناوەندی وڵات ئەبڕن و نایەڵن سۆشیال میدیاش ئەو ڕۆڵەی خۆی ببینێت ،وەک ڕوداوەکانی ئەم دواییەی ئێران کە ڕژێمی ئێران ئینتەرنێتی وەستان لە کاتی خۆپیشاندان و ڕاپەڕینی خەڵکی ئێراندا،

مێژوی دەرکەوتنی دەستەواژەی (دەسەڵاتی چوارەم ):

(( مێژونووس (تۆماس کارلیل) ، بۆ یەکەمجار دەستەواژەی دەسەڵاتی چوارەمی بەکار هێناوە ، بەڵام ڕێکەوتنێک هەیە لەسەر ئەوەی کە پێش ئەو ئەو دەستەواژەیە لە لایەن مێژونوسی ئیرلاندی( آدمۆندبیرک )لە کتێبەکەیدا (پاڵەوان و پاڵەوان پەرستی ) لە ساڵی 1841 هاتوە کە باسی ئەو سێ دەسەڵاتەی ئەوکاتە ئەکات (دەستەی ئاینی وپیاوماقوڵان وگەل )و پەیامنێری ڕۆژنامەکانیش وەک دەسەڵاتی چوارەم ناو ئەبات،لەوەئەچێت ( کارێل ) ئەوە لە یادەوەریەکانیدا مابێت کە پێشتر (بێرک ) هەمان دەستەواژەی بەکارهێناوە  لە کتێبێ (شۆڕشی فەرەنسی 1837) دا، جگە لەمانیش ڕۆماننووسی ئنگلیزی (هنری ڤیلدنج)لە ساڵی 1752 بە ئنگلیزی وشەی (Fourth Estate ) بەکارهێناوە ))2

دووەم؛ ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی : 

وەک ئاشکرایە ئەم ناوە زۆر لە کەناڵەکاندا ئەبیستین و ئاگاداری ئەوەشین کە چەندین ڕێکخراو ئێستا لە کوردستاندا بە ناوی جیاواز و بۆ مەبەستی جیاواز دروست بوون هەر یەکەو لە بواری خۆیدا چالاکی ئەنجامئەدات ، لە ڕاستیدا بەدیئەکەین کە هەندێکیان زۆرجار کە لە سەر هەندێک پرس دێنە دەنگ ، وەکتر بڵێین وەک چاودێر یا داکۆکیکار خۆیان دەر ئەخەن کە ئەکرێت لە هەندێک حاڵەتدا ئەمانیش وەک دەسەڵاتی چوارەم خۆیان دەرخەن ، پێناسەی ئەم ڕێکخراوانەش لە وڵاتانی دیموکراسیدا کە ئەوان ئەتوانن سەربەخۆ کاری تیا بکەن بەم جۆرەیە :( ئەم ناوە ئەوانە ئەگرێتەوە کە بە شێوەی خۆبەخش خۆیان ڕێکئەخەن لە ڕیکخراوێک یا چەند ڕێکخراوێکدا بە مەبەستی خزمەتگوزاری یا کارکردنە سەر سیاسەتی گشتی یا یارمەتیدانی فێرکردنی کۆمەل......)3

ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی لە ڕاستیدا یەکێکە لە خەسڵەتەکانی وڵاتی دیموکراتی، بۆ ئەوەی بەردەوام داکۆکی لە مافە دیموکراتیەکان بکات و داکۆکی لە هاووڵاتیان بکات وحکومەت ودەسەڵات بگەڕێنێتەوە سەر ڕێگەی ڕاست لە کاتی لادانیاندا ، هەر بۆیە ئەمانیش وەک میدیاکان ئەتوانن ڕۆڵی دەسەڵات ببینن و نزیکن لە دەسەڵاتی چوارەمەوە ، (ڕیکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی لە لایەن بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوەیەکگرتوەکانەوە یارمەتی ئەدرێت ، سەبارەت بە عێراق ( بە کوردستانیشەوە ...ئەحمەد) لە 28/4/2013 وە بڕیاری هاوکاری 8 یەکێتی داوە کە 31 ڕیکخراوی کۆمەڵی مەدەنی لە سەرتاپای عێراقدا ئەگرێتەوە ، مەبەستیشیان ئەوەیە داکۆکی لە مافەکانی مرۆڤ بکەن لە عیراقدا وبەرەنگاری گەندەڵی ببنەوە ، هەروەها مەبەستی گەشەسەندنی باری ژیانی ڕۆژانەی خەڵکی عێراقە ، ئەم یارمەتیدانەش لە سندوقی هاوکاریەکانی ( UNDAF )ی نەتەوە یەکگرتوەکانە بە هاوکاری نوسینگەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ پرۆژەکان (UNOPS ) ، هەروەها ئەم بەرنامەیە لە پەرلەمانی عێراق و پەرلەمانی کوردستانیش لە ( لیژنەی ڕێکخراوەکان)ەوە کۆمەک ئەکرێت ئەوەی شایانی باسە (UNDP ) لە ساڵی 1976ز وە لە عێراق هەیە بۆ ئەم مەبەستە، بەڵام لە ساڵی 2003 وە دەستی بە کاری کۆمەککردنی ئەم ڕێکخراوانە کردوە )4

بۆ ئەوەی زیاتر لە خەسڵەت و چۆنیەتی دروستبوون و ڕۆڵی ئەم ڕێکخراوانە بزانیین لێرەدا ئەم پارچە نوسینە وەرئەگێڕمە سەر زمانی کوردی ((

1 -ڕۆڵی ئەم ڕێکخراوانە:هەوڵی داکۆکی ئەدەن لە مافەکانی هاووڵاتیان و ناوەندگیریی ئەکەن لە نیوان حکومەت وهاووڵاتییان ،بە جۆرێک کە سودەکەی بۆ هاووڵاتییان بێت واتە لایەنگریی هاووڵاتیان ئەکات ، هەروەها هەوڵی ئاشتی وسەقامگیری وئارامی ئەدات لە ناو کۆمەڵدا ، جگە لەوە هەوڵی هۆشیارکردنەوەی هاووڵاتیان ئەدات و هەوڵی گەشەکردنی زانیاری و زانست ئەدات لە ناو کۆمەڵدا ، دژی توندڕەوی وتۆقاندن و دروستبونی جیاوازی و ڕەگەزپەرستی ئەوەستنەوە ، هاووڵاتیان لەسەر بیروباوەڕی لێبوردەیی ویەکتری قبوڵکردن وژیانی پڕ کەرامەت ڕا ئەهێنێت ....،هەوڵی باشکردنی ژیانی خەڵکی ئەدات لە ڕێگەی یارمەتیدانی پەککەوتەو بێوەژن و هەتیو و کەسانی کەم دەرامەتەوە،هەروەها هەوڵی هاندانی خوێندن و هاوکاری خوێندکاران و باشکردنی گوزەرانیان ئەدات وکارئاسانی خوێندنیان بۆئەکات ، هاندانی هاوسەرگیری ئەکات و یارمەتیی ئەو پرۆسەیە ئەدات و هەلی کار بۆ بێکاران ئەڕەخسێنێت ،گرنگی بە بەهاو مافەکانی مڕۆڤ ئەدات هەوڵی کەمکردنەوەی ناکۆکی سیاسی و ئاینی و ڕەگەزیی ئەدات ، هەمو ئەوکارانەش بە بێ بەرانبەر ئەنجام ئەدات.  

2-خەسڵەتەکانی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی : کۆمەڵێک ڕێکخراون کە خۆبەخشەکان دایئەمەزرێنن و مەبەست تیایدا قازانج نیە ، هەروەها بە ئەندام بوون تێیدا بە زۆر نیە ، هەر وەک کشانەوەش ئارەزومەندییە ،ئەم ڕێکخراوانە لە ڕوی دارایی وکارگێڕییەوە سەربەخۆن وحکومەت هیچ ڕۆڵێکی تیادا نابینێت و نابێت سەر بە هیچ دەسگایەکی حکومی وئاسایش بن و ئەبێت شەفافیەت وڕاستگۆیی لە کارەکانیاندا هەبێت ، ئەم ڕێکخراوانە ئەبێت سەرچاوەکانی داهاتیان ئاشکرا بکەن و چاودێری خەرجیەکانیان بکرێت و چاودێری ئەوەیان بکرێت ئایا بۆ ئەو ئامانجانە هەوڵ ئەدەن کە لە پێناویا دروست بوون ، بە وردی چاودێری هەبێت لەسەر هەڵس وکەوت و داهاتی بەرپرسەکانیان و چالاکیەکانیان بێبەرانبەرو بێ موچەبێت ، هەر وەها ئەو کارانەی کە ئەیکەن یاسایی بێت و نابێت دەستێکەڵبونیان هەبێت لە کاری سیاسی ونابێت کەسانی سیاسی واتە سەر بە حیزبێک بچنە ئەم ڕێکخراوانەوە یا پۆستی باڵای تیا وەرگرن ،نابێت ئەم ڕێکخراوانە ببنە دەمڕاست و داکۆکیکار لە هیچ حیزبێکی سیاسی .)5

ئەوەی مەبەستی سەرەکی من بوو لە وەرگرتنی ئەو تێکستە ئەو دێڕانەیە کە خەتم بە ژێردا هێناوە ،کە ئەم پرسیارانە دروست ئەکەن سەبارەت بەو ڕیکخراوانەی کۆمەڵی مەدەنی کە لە کوردستان هەن کە ئەویش ئەمانەن :

1- ئایا ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی کوردستان سەربەخۆن ؟
2- ئایا سەرچاوەی داهاتیان ئاشکرایە ؟
3- ئایا کەسانی سەر بەحیزبەکانیان تیا نیە؟
4- ئایا حیزبەکان دەستیان نەکێشاوەتە ئیشو کارەکانیان ؟
5- ئایا ئەوان هەوڵی ئارامی کۆمەڵیان داوە؟
6- ئایا هەوڵی کەمکردنەوەی سیاسەتی ڕکەبەرایەتی نێوان حیزبەکانی کوردستانیان داوە ؟
7- ئایا ئەوان دژی گەندەڵی وەستاونەتەوە ؟

ئەوانەو دەیان پرسیاری تر کە بێگومان وەڵامەکانیان ،( نەخێر)ە ، ڕیکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی کوردستان سەربەخۆ نین و سەر بە حیزبەکانی کوردستانن، بە گوێرەی دابەشبونی حیزبەکان ئەوانیش هەر وا دابەش بوون ، ئەوانەی هەولێر سەر بە پارتین و کارو چالاکیەکانیان دژ بە یەکێتی و حیزبەکانی تری ئەم دەڤەرەیە، ئەوانەی سلێمانیش بە هەمان شێوە سەر بە یکێتی یا گۆڕان یان حیزبە ئیسلامیەکانن، هەر ئەوانیش هەر لایەو یارمەتی ئەو ڕێکخراوە ئەدات کە سەر بەوە، هەر ئەم بڕگەیە وەڵامی تەواوی پرسیارەکانی تر ئەداتەوە کە سەرچاوەی داهاتیان دیار نیە، چالاکیەکانیان بە گوێرەی ویستی ئەو حیزبانەیە کە سەپۆرتیان ئەکەن ، کەسانی حیزبیان تیایە، نەک داکۆکیکاری مافی میللەتن بەڵکو داکۆکیکاری سیاسەتی حیزبەکانن،لەبەر ئەوە نەک هەر نەیانتوانیوە ئارامی بپارێزن بەڵکو خۆشیان بە فیتی حیزبەکانیان ئارامی ئەشێوێنن وکەی حیزبەکانیان ویستیان ئەچنە سەرشەقام وکەی حیزبەکانیش ویستیان ئەیاننێرنەوە ماڵەکانیان، نە توانیویانە سیاسەتی قبوڵکردنی یەکتری لە ناخی خەڵکا دروستبکەن ونەتوانیویانە ڕکەبەرایەتی نێوان حیزبەکان کەمبکەنەوە و نە دژی گەندەڵیش وەستاونەتەوە، بونیان تەنها بۆ خۆڵکردنە چاوی خەڵکیەوەیە، کە گوایە وڵاتێکی دیموکراتیمان هەیە و ئەوەتا ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنیمان هەیەو ژمارەیان لە وەزارەتەکانی حکومەتی هەرێم زیاترەو پارێزگاری لە مافەکانی میللەت ئەکەن.

 

سێیەم ؛ سەندیکاکان :

سەندیکاکانیش کە بە ڕێکخراوی پیشەیی دائەنرێن ، وەک ڕێکخراوەکانی مامۆستایان و پزیشکان وخوێنکاران و فەرمانبەران و ئەندازیاران و ڕۆژنامە نوسان ونوسەران و ژمێریاران وئافراتان ...هتد، ئەمانیش هەر لەگەڵ ڕیکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی ئەژمار کراون وەلی ئەمان پێش ڕیکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی دروستبوون (.....لە ڕیکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی سەندیکا پیشەییەکانی وەک ئەندازیاران و کرێکاران و ڕێکخراوە ئاینیەکانی وەک مزگەوتەکان وکەنیسەکان ویانە کۆمەڵایەتیەکانی وەک تیپە وەرزشیەکان و مەڵبەندەکانی لاوان ) 6 بەڵام وەک وتمان ڕیکخراوە پیشەییەکان کۆنترن لە ڕوی دروستبونەوە ئەم ڕێکخراوانەش لە زوربەی هەرەزۆری وڵاتانی جیهاندا هەن و بە یاسا نێودەوڵەتیەکان ئاماژەی پێکراوە (( لە یاسای نێودەوڵەتیدا دەقی تایبەتی بۆ تەرخانکراوەو لە بانگەشەی جیهانی مافی مرۆڤدا کە لە ساڵی 1948 دەرچوە ئاماژەی پێکراوە ، بڕگەی 4 لە مادەی 24 جەختی لە سەر ئەوە کردۆتەوە ( هەموکەسێک مافی ئەوەی هەیە لە ئیدارەی ئیشوکاری وڵاتەکەیدا بەشداربێت ) هەروەها لە بڕگەی 2 مادەی 23 دا هاتوە ( هەموو کەسێک بۆی هەیە دامەزرێنەر یا ئەندام بێت لە هەر سەندیکایەکدا کە بەرژەوەندیەکانی بپارێزێت  هەروەها لە بەندی 8 ی پەیمانی نێودەوڵەتی بۆ مافە ئابوری وکۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیرییەکان کە 16/9/1961 دەرچوە هاتوە ( هەموو وڵاتە پەیوەندیدارەکان پێویستە دەستەبەری ئەوە بکەن کە هەموو تاکێک مافی پێکهێنانی سەندیکاو ئەندامبونی هەیە لەو شوێنەدا کە ئەیەوێت ...ناکرێت کۆتوبەند دابنرێت بۆ ئەو کارە بەگوێرەی یاساکانی کۆمەڵی دیموکراتی ،))7


ئەوەی شایانی باسە سەندیکاکان بە تایبەتی کرێکاران لە ئەنجامی ئەوەوە دروست بون کە سستمی سەرمایەداری تەواو گەشەی سەند وزیاتر قولاپی پەنجەی لە ملی کرێکاران توندکرد ، کە ئەوانیش پێویستیان بە یەکدەنگیەک بو بۆ بەرگریکردن لە مافەکانیان بۆیە بە ڕای من سەندیکای کرێکاران لە پێش هەر سەندیکایەکی ترەوە دروست بوە کە هاندەری ئەوەش ئەو جوڵانەوە کرێکاریەبو کە بە ڕابەرایەتی لینین شێوازی خەباتیان بۆ دیاریکرا و زیاتر هۆشیارکرانەوە لە چۆنیەتی مافخوراوییان وشێوازی خەباتیان بۆ لابردنی ئەو چەوساندنەوەیە ،(لە ساڵی 1871 سەندیکا دروستبوو دواتریش لە فەرانسا لە ساڵی 1848 و ئیتر دوای ئەوە لە ئەوروپا پەرەی سەندو بە فەرمی دانیپیانرا وناسرا ) 8،دروستبونی سەندیکا بوو بە نەریتێک لە هەمو دنیا تا ئەو ئاستەی کە هەمو پیشەیەک پیشەوەرەکان هاودەنگیەکیان هەبێت بۆ ڕێکخستنیان وداکۆکی لە مافەکانیان ، بۆیە گرنگ بوو یاسا نێودەوڵەتییەکان ئاوڕێکیش لەمە بدەنەوەو یاساو ڕیسای تایبەتی بۆ دابنێن ،ئەوەی شایانی باسە پەیماننامەی نێودەوڵەتی ژمارە 98 ساڵی 1949 بەندی دوەمی ئەوەی بە ئاشکرا نوسیوە کە:

( 1-نابێ مەرجی ئەندام نەبوون لە سەندیکادا بۆ ئیشپێکردنی هیچ کەسێک دابنرێت یا داوای لێبکرێت کە واز لە ئەندام بوونی سەندیکا بهێنێت.


2- نابێ بەهۆی ئەندام بوون لە سەندیکادا کەس لە کار دەربکرێت)9

بەمجۆرە یاسا نێودەوڵەتیەکان بەردەوام ئەم پرسەیان بە گرنگ سەیر کردوە ، ئەوەتا ((یاسایەکی نێودەوڵەتی لە ساڵی 1961 لە مادەی 22 بە ڕونتر شێوازی ئەو سەندیکایانەی نیشاندا لە دوو بڕگەدا کە ئەڵێت : (1-هەموو تاکێک بۆی هەیە سەندیکا دروست بکات بە هاوبەشی کەسانی تر یا ببێتە ئەندام بۆ پاراستنی بەرژەوەندیەکانی خۆی  2- نابێت هیچ کۆسپ و تەگەرەیەک بخرێتە ڕێگەی بەدەستهێنانی ئەو مافانەی لە یاساکانی دەوڵەتی دیموکراتی دانراوە و سەرپێچی لێبکرێت )) 10، هەروەها لە ساڵی 1965 دا یاسا نێودەوڵەتیەکان پێداگری لە سەر مافی سەندیکاو ئازادیان کردۆتەوە ، لە 11 سیپتەمبەری 1969 جارێکیتر لە مادەی 20 دوپاتی ئەوەکراوەتەوە کە کرێکاران مافی سەربەستی ودیموکراتیان هەیە بۆ سەندیکاو کۆبونەوە، پەیوەستنامەی ژمارە 8 ی وڵاتە عەرەبیەکانیش لە ساڵی1977 دا بەم جۆرە جەختی لەسەر ئەو مافانە کردۆتەوە : 

(مادەی یەک : بۆ کرێکار وخاوەن کار هەیە سەر بە چ ڕێکخراوێک بن بەبێ وەرگرتنی مۆڵەت لە یەکتری.


مادەی 13 : ئەبێ یاسای هەموو دەوڵەتێک ئەوەی تیابێت کە سەربەستی تەواو هەیە بۆ هەر کەسێک کە بیەوێ ببێتە ئەندام لە هەر سەندیکایەکدا یا لێی بکشێتەوە.


مادەی 15 : ئەبێ یاسای هەموو دەوڵەتێک ئەوەی تیابێت کە ئەندامانی سەندیکاکان بۆیان هەیە سەربەستانە چالاکی خۆیان بکەن بە بێ دەست تێوەردانی خاوەنکار یا هەر لایەکی تر .)11

بەڵام بەداخەوە وێڕای ئەوهەموو یاسایەی کە دەستەبەری سەربەخۆیی کاری سەندیکاکان ئەکات هیج سەندیکایەکی سەربەخۆ لە کوردستاندا نیە ، ئەگەر هەشبێت زۆر کەمە و بە پەنجەی یەک دەست ئەژمێردرێت ، لە سەردەمی بەعسدا سەندیکاکان هەموو سەر بە سیاسەتی بەعس بوون و بەرپرسەکانیان هەموو ئەندامی باڵا بون لە حیزبی بەعسدا ، بە پێی ڕینمایی ئەوان هەڵسو کەوتیان ئەکرد بۆ سەرخستنی سیاسەتی بەعس نەک داکۆکیکردن لە مافی ئەندامەکانیان ،نەک بون بە ئەندام وکشانەوە لە سەندیکاکان ئارەزومەندانە بوو بەڵکو بە زۆرەملێ بوو ، دەرچویەکی کۆلێژ بۆی نەبوو دامەزرێت لە کارێکی حکومیدا تا نەبێتە ئەندام لە سەندیکا تایبەتمەندەکەی بە پیشەکەی ، بۆ نمونە ژمێریارێک بۆی نەبو کار بکات تا نەبوایەتە ئەندام لە سەندیکای ژمێریاراندا .

لە کوردستانی ڕزگارکراوێشدا ،لە دوای ڕاپەڕین، دروستبوونی ئەو سەندیکایانە هەر بریتیبون لە سێبەری حیزبەکان و لەبەرژەوەندی حیزبەکان کاریان کردوە نەک ئەندامەکانیان،هەر بۆ نموونە ،یەکێتی مامۆستایان سەر بە پارتی هەبوو یەکێتی مامۆستایانی سەر بە یەکێتیش هەبوو کە دوو ڕێکخراوی جیاوازی یەک پیشەی یەک وڵات بوون ، هەروەها ڕێکخراوی یەکێتی قوتابیان هی پارتی بوو ، یەکێتی خوێنکاران هی یەکێتی بوو ، بە هەمان شێوە ئەندازیاران وپزیشکان و لە بواری سەندیکای ژنانیشدا یەکێتی ژنان هی یەکێتی بو ئافرەتان هی پارتی بو خانمان هی پارێزگاران و خوشکان هی حیزبێکی ئیسلامی بو هەمان شێوە سۆشیالست و شیوعی و زەحمەتکێشان و هەر هەمویان سەندیکای خۆیان هەبوو ،تەنانەت سەندیکای پارێزەران و مافپەروەرانیش بە هەمان شێوە دابەش بوبون کە خۆیان لە هەمو کەس زیاترئاگاداری یاساکانی سەندیکاکانن و جەخت لەسەر سەربەخۆییان کراوەتەوە و وەک بەشێک لە ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی جەخت لەسەر بێلایەنی کراوەتەوە کە نابێ هیچ لایەک دەست بکێشێتە کاروباریانەوەو نابێ ئەوانیشلایەنداری سیاسی هیچ حیزبێک بکەن  ئیتر کام سەربەخۆیی سەندیکا و کام داکۆکیکردن لە مافەکانی ئەندامانیان لە ڕوبەڕوبونەوەیان لەگەڵ دەسەڵات .

مەبەست لە کۆکردنەوەی ئەو سێ لایەنە ( میدیا و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی مەدەنی و سەندیکاکان ) لەم وتارەدا ئەوەیە کە ئەو سێ لایەنە کە ڕۆڵیان وەک دیاری کراوە نەیان بینیوەو بە پێی پرنسیپەکان و یاساکان شەرعیەتی بوونی خۆیان لە دەست داوە و نە داکۆکیکارن لە مافی ئەندامانیان و نە چاودێریشن و نە لەبەرەی میللەتدان بەڵکو لەبەرەی دەسەڵاتدان .

 

سەرچاوەکان:

1-ویکیبیدیا

2-htt://mawdoo3.com

3- هەمان سەرچاوەی پێشو

4-[email protected]

5- htt://mawdoo3.com

6-هەمان سەرچاوەی پێشو

7-htt://medicable.unblog.fr

8-هەمان سەرچاوەی پێشو

9- هەمان سەرچاوەی پێشو

10- هەمان سەرچاوەی پێشو

11- هەمان سەرچاوەی پێشو


PM:12:22:20/02/2018

ئه‌م بابه‌ته 12070 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌



هەموو وتارەکان کاتێک لە وێستگە نیوز بڵاودەبێتەوە تەنها بیروبۆچونی خاوەنەکانێتی